Najczęstsze problemy dermatologiczne – kiedy zmiana skórna wymaga konsultacji?
Zmiany skórne to jedno z najczęstszych powodów wizyt u dermatologa. Choć wiele z nich ma łagodny charakter, niektóre mogą zwiastować poważniejsze schorzenia – od infekcji, przez choroby autoimmunologiczne, po nowotwory. Kluczem do skutecznego leczenia jest odpowiednia diagnoza i szybka reakcja. Kiedy zatem nie zwlekać i umówić się na konsultację dermatologiczną?
Zmiany barwnikowe – niepokojące pieprzyki i przebarwienia
Jednym z najczęstszych powodów konsultacji dermatologicznej są zmiany barwnikowe, czyli tzw. pieprzyki. Choć większość z nich to zmiany łagodne, warto regularnie je kontrolować. Szczególnie niepokojące są zmiany asymetryczne, o nieregularnych brzegach, z różnorodnym zabarwieniem i powiększające się w czasie. Zasada ABCDE (Asymetria, Brzeg, Cień, Długość, Ewolucja) pomaga ocenić, czy dana zmiana może być objawem czerniaka. W takich przypadkach konieczna jest pilna wizyta u dermatologa.
Trądzik u dorosłych i młodzieży
Trądzik nie jest wyłącznie problemem nastolatków. Coraz częściej dotyka dorosłych, zwłaszcza kobiety po 30. roku życia. Według danych opublikowanych w „Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology” nawet 15% kobiet w wieku 30–40 lat oraz 5% mężczyzn w tej grupie wiekowej doświadcza przewlekłego trądziku. Główne przyczyny to zmiany hormonalne, przewlekły stres, dieta bogata w cukry proste i tłuszcze trans oraz stosowanie nieodpowiednich kosmetyków.
Trądzik to nie tylko problem estetyczny – przewlekłe stany zapalne skóry mogą prowadzić do powstawania blizn zanikowych, przebarwień oraz pogorszenia jakości życia i samooceny. Badania wskazują, że trądzik u dorosłych może mieć wpływ na zdrowie psychiczne – depresja i lęk są częstsze w tej grupie pacjentów. Leczenie wymaga indywidualnego podejścia, które może obejmować terapię miejscową, antybiotyki, leki hormonalne (np. antykoncepcję hormonalną u kobiet) oraz zabiegi dermatologiczne – takie jak peelingi chemiczne, laseroterapia czy terapia światłem LED.
Egzema i atopowe zapalenie skóry
Egzema, zwłaszcza atopowe zapalenie skóry (AZS), to przewlekła choroba zapalna objawiająca się świądem, suchością skóry i nawracającymi stanami zapalnymi. Według danych Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, AZS występuje u 15–20% dzieci oraz 2–10% dorosłych w Polsce. Choroba często współistnieje z innymi schorzeniami atopowymi, jak astma czy alergiczny nieżyt nosa.
Choć AZS często wiąże się z alergiami, nie zawsze da się wskazać jednoznaczną przyczynę. Czynniki zaostrzające objawy to m.in. stres, zimne powietrze, suche ogrzewane pomieszczenia, kontakt z detergentami czy pot. Leczenie polega na stosowaniu odpowiednich emolientów, leków przeciwzapalnych (np. glikokortykosteroidów miejscowych lub inhibitorów kalcyneuryny) i eliminowaniu czynników drażniących. W cięższych przypadkach rozważa się leczenie ogólne lub immunosupresyjne.
Grzybica i infekcje skórne
Swędzenie, zaczerwienienie, pękanie naskórka – to często objawy grzybicy skóry, stóp czy paznokci. Szacuje się, że grzybice skóry i jej przydatków stanowią aż 30–40% wszystkich chorób dermatologicznych w Polsce. Nieleczona grzybica może szybko się rozprzestrzeniać i powodować wtórne infekcje bakteryjne.
Dermatolog przeprowadza odpowiednie badania (np. mykologiczne, mikroskopowe lub posiew) i dobiera leczenie miejscowe (kremy, maści) lub ogólne (leki doustne, np. terbinafina, itrakonazol). Doradza także, jak zapobiegać nawrotom – przez odpowiednią higienę, noszenie przewiewnego obuwia i dezynfekcję przedmiotów osobistych.
Pokrzywka, świąd i inne reakcje skórne
Nagła pokrzywka, uporczywy świąd czy obrzęki skóry mogą być reakcją alergiczną, ale równie dobrze zwiastunem poważniejszej choroby autoimmunologicznej lub infekcji wirusowej. Pokrzywka przewlekła dotyka ok. 0,5–1% populacji, a w 30–50% przypadków jej przyczyna pozostaje nieznana (idiopatyczna). Objawy takie nigdy nie powinny być bagatelizowane, zwłaszcza gdy towarzyszą im duszności, gorączka lub dreszcze.
Kiedy udać się do dermatologa?
Konsultacja dermatologiczna jest wskazana, gdy zmiana skórna:
- nie goi się przez dłuższy czas (ponad dwa tygodnie), mimo stosowania podstawowej pielęgnacji,
- szybko się powiększa, zmienia kolor lub kształt – co może sugerować proces nowotworowy,
- powoduje ból, świąd, pieczenie – szczególnie, jeśli objawy te nasilają się z dnia na dzień,
- krwawi, ropieje lub ma nieregularne, rozlane brzegi,
- towarzyszą jej inne objawy ogólne, takie jak gorączka, osłabienie, powiększenie węzłów chłonnych,
- budzi Twój niepokój z powodów estetycznych lub zdrowotnych – np. pojawiła się nagle, zmienia wygląd skóry lub wpływa na samopoczucie.
Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że choroby skóry są przyczyną ponad 8 milionów wizyt ambulatoryjnych rocznie w Polsce. Szczególną uwagę należy zwrócić na osoby z grup podwyższonego ryzyka – np. osoby z jasną karnacją, dużą liczbą znamion, historią oparzeń słonecznych lub obciążeniem nowotworowym w rodzinie.
Do dermatologa warto udać się również profilaktycznie, jeśli masz wiele znamion, pracujesz na słońcu lub masz w rodzinie przypadki nowotworów skóry.
W Centrum Medycznym Anmed w Pabianicach oferujemy kompleksową diagnostykę i leczenie chorób skóry, włosów i paznokci. Nasz dermatolog w Pabianicach pomoże Ci zrozumieć, co się dzieje ze skórą, i wdrożyć skuteczne leczenie. Nie czekaj – zdrowa skóra to nie tylko kwestia wyglądu, ale całego organizmu.
