USG Doppler – kiedy lekarz skieruje na badanie i co ono może wykryć?
Badania ultrasonograficzne z wykorzystaniem efektu Dopplera to jedno z kluczowych narzędzi diagnostycznych w ocenie układu krążenia. USG Doppler pozwala bezinwazyjnie ocenić przepływ krwi w żyłach i tętnicach, a także wykryć nieprawidłowości, które mogą prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych – w tym udaru mózgu, zatorowości płucnej czy zakrzepicy żył głębokich. W Centrum Medycznym Anmed w Pabianicach oferujemy pełen zakres badań Dopplerowskich, wykonywanych przez doświadczonych specjalistów przy użyciu nowoczesnego sprzętu.
Czym jest USG Doppler?
USG Doppler to specjalistyczna odmiana klasycznego badania ultrasonograficznego, która wykorzystuje zjawisko fizyczne zwane efektem Dopplera do oceny prędkości i kierunku przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. Dzięki tej metodzie lekarz może zobaczyć na ekranie nie tylko obraz naczyń, ale także sposób, w jaki krew się w nich przemieszcza. USG Doppler umożliwia dokładne zobrazowanie zmian w przepływie krwi, identyfikację miejsc zwężenia (stenoz), niedrożności, obecności skrzeplin czy też patologicznego refluksu żylnego, który prowadzi do rozwoju niewydolności żylnej i żylaków.
Diagnostyka chorób naczyniowych
Z danych publikowanych w 2023 roku przez European Society for Vascular Surgery (ESVS) wynika, że nieprawidłowości w przepływie krwi stwierdza się aż u 35–40% pacjentów po 45. roku życia, a u osób z nadciśnieniem, cukrzycą czy palących papierosy ryzyko wykrycia zmian miażdżycowych jest nawet 2–3 razy wyższe. W Polsce coraz większą uwagę zwraca się na wczesną diagnostykę chorób naczyniowych – między 2015 a 2023 rokiem liczba wykonywanych badań Dopplerowskich wzrosła o ponad 60%, według danych Narodowego Funduszu Zdrowia.
Najczęściej wykonywane badania Doppler w Centrum Medycznym Anmed w Pabianicach to:
- Doppler tętnic szyjnych i kręgowych– służy do oceny drożności naczyń doprowadzających krew do mózgu. Badanie to jest kluczowe w profilaktyce udaru niedokrwiennego, który – według danych WHO – odpowiada za ponad 80% wszystkich przypadków udarów mózgu. Nawet 20% udarów wynika bezpośrednio ze zwężeń w tętnicach szyjnych.
- Doppler kończyn dolnych (żyły i tętnice) – stosowany w diagnostyce zakrzepicy żył głębokich, przewlekłej niewydolności żylnej oraz miażdżycy tętnic kończyn dolnych. Zgodnie z raportem Polskiego Towarzystwa Flebologicznego z 2022 roku, aż 49% dorosłych Polaków wykazuje objawy niewydolności żylnej, a 10% ma już rozpoznaną postać przewlekłą tej choroby.
- Doppler kończyn górnych – rzadziej wykonywany, ale przydatny przy podejrzeniu zespołu górnego otworu klatki piersiowej, zakrzepicy pourazowej, a także w przypadku objawów neurologicznych sugerujących niedokrwienie kończyny.
- Doppler aorty brzusznej – służy do wykrywania tętniaków, zwłaszcza u mężczyzn po 65. roku życia. Tętniak aorty brzusznej, choć często przebiega bezobjawowo, może prowadzić do zagrażającego życiu pęknięcia. Szacuje się, że nawet 5% mężczyzn po 65. roku życia ma tętniaka aorty brzusznej, a śmiertelność w przypadku jego pęknięcia wynosi ponad 80%.
Kiedy lekarz kieruje na badanie USG Doppler?
Badanie USG Doppler zlecane jest najczęściej w sytuacjach, gdy u pacjenta pojawiają się objawy sugerujące zaburzenia krążenia żylnego lub tętniczego. Objawy te mogą mieć charakter przewlekły lub nagły, a ich lekceważenie może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych – takich jak zatorowość płucna, udar mózgu czy niedokrwienie kończyn. W praktyce klinicznej USG Doppler to podstawowe narzędzie w wczesnym wykrywaniu tych schorzeń.
Do najczęstszych wskazań do wykonania badania należą:
- Obrzęki kończyn dolnych, szczególnie jednostronne lub pojawiające się po dłuższym staniu czy siedzeniu – mogą świadczyć o niewydolności żylnej lub zakrzepicy
- Bóle nóg nasilające się podczas chodzenia (chromanie przestankowe) – typowy objaw niedokrwienia spowodowanego miażdżycą tętnic kończyn dolnych
- Zimne stopy lub dłonie, bladość skóry – objawy sugerujące zaburzenia ukrwienia tętniczego
- Zaburzenia czucia w kończynach, drętwienie, mrowienie – mogą wskazywać na niedostateczne zaopatrzenie nerwów w tlen i składniki odżywcze
- Widoczne żylaki i pajączki naczyniowe – badanie pozwala ocenić stopień niewydolności zastawek żylnych
- Podejrzenie zakrzepicy żył głębokich lub zatorowości płucnej – w przypadku nagłego bólu, obrzęku i zaczerwienienia kończyny
- Nadciśnienie tętnicze oporne na leczenie – może być wynikiem zwężenia tętnic nerkowych (stenozy), co da się potwierdzić Dopplerem
- Stan po udarze mózgu lub epizodzie TIA (przemijające niedokrwienie mózgu) – w celu oceny zwężeń w tętnicach szyjnych
Warto podkreślić, że badanie USG Doppler znajduje również zastosowanie w diagnostyce profilaktycznej, nawet u osób bez wyraźnych objawów klinicznych. Dotyczy to szczególnie pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka:
- Osoby z cukrzycą typu 2 – ryzyko choroby naczyń obwodowych wzrasta u nich aż 4–6 razy w porównaniu do populacji ogólnej
- Pacjenci z nadciśnieniem tętniczym – nawet 30% przypadków przewlekłej choroby nerek ma podłoże naczyniowe
- Osoby palące papierosy – palenie to jeden z głównych czynników rozwoju miażdżycy i zakrzepicy; ryzyko DVT (zakrzepicy żył głębokich) u palaczy wzrasta nawet dwukrotnie
- Osoby z chorobą wieńcową, hiperlipidemią lub otyłością trzewną – czynniki te ściśle korelują z patologiami naczyń obwodowych
W badaniu przeprowadzonym przez Instytut Kardiologii w Warszawie (2022), aż 42% pacjentów po 50. roku życia miało istotne zmiany naczyniowe wykryte po raz pierwszy właśnie w badaniu Dopplerowskim, mimo że nie zgłaszali wcześniej dolegliwości.
Regularne wykonywanie USG Doppler u pacjentów z grupy ryzyka pozwala wykryć wiele poważnych schorzeń na etapie bezobjawowym, co znacznie zwiększa szanse na skuteczne leczenie i uniknięcie powikłań.
Co może wykryć USG Doppler?
USG Doppler to jedno z najdokładniejszych narzędzi w diagnostyce chorób naczyniowych. Może wykryć:
- Zwężenia tętnic szyjnych – które zwiększają ryzyko udaru mózgu
- Zakrzepicę żył głębokich – potencjalnie groźną dla życia, jeśli zakrzep przemieści się do płuc
- Niewydolność żylną – przyczynę żylaków i przewlekłych obrzęków nóg
- Zmiany miażdżycowe – odpowiedzialne za niedokrwienie kończyn i choroby serca
- Tętniaki – w tym tętniaki aorty brzusznej, które mogą prowadzić do krwotoku wewnętrznego
Według raportu Polskiego Towarzystwa Angiologicznego z 2023 roku, nawet 30% przypadków zakrzepicy żył głębokich w Polsce pozostaje niewykrytych na czas, co stanowi istotne zagrożenie zdrowotne. Regularne wykonywanie USG Doppler u pacjentów z grupy ryzyka mogłoby zmniejszyć tę liczbę o połowę.
USG Doppler w Pabianicach – dlaczego warto wykonać badanie w Anmed?
Centrum Medyczne Anmed w Pabianicach oferuje kompleksową diagnostykę naczyniową w komfortowych warunkach. Nasze atuty to:
- Nowoczesny sprzęt ultrasonograficzny klasy premium
- Doświadczeni specjaliści z zakresu angiologii, kardiologii i chirurgii naczyniowej
- Możliwość wykonania badania bez skierowania, również prywatnie
- Krótki czas oczekiwania i dokładna dokumentacja badania
Wg danych z raportu NFZ z 2024 roku, średni czas oczekiwania na USG Doppler w placówkach publicznych w województwie łódzkim wynosił ponad 90 dni. W Anmed większość badań wykonywana jest w ciągu kilku dni od rejestracji, co ma kluczowe znaczenie w diagnostyce chorób naczyniowych.
Jak przygotować się do badania?
Większość badań Doppler nie wymaga specjalnego przygotowania. Wyjątkiem jest USG Doppler aorty brzusznej – w tym przypadku zaleca się:
- Przychodzenie na czczo (minimum 6 godzin bez posiłku)
- Unikanie napojów gazowanych w dniu badania
Pozostałe badania (np. kończyn dolnych, szyi) można wykonać o dowolnej porze dnia, niezależnie od posiłków.
Nie bagatelizuj objawów związanych z układem krążenia. Umów się na USG Doppler w Anmed w Pabianicach – szybko, precyzyjnie i w trosce o Twoje zdrowie.
