Blog

Czym jest fonoforeza i jakie ma zastosowania w fizjoterapii?

Fonoforeza to jedna z dostępnych form rehabilitacji. Najczęściej zalecana jest osobom po przebytych urazach, ze stanami zapalnymi i z chorobą zwyrodnieniową stawów. Terapia ta polega na emitowaniu ultradźwięków, które wspomagają regenerację i wraz z mikromasażem wprowadzają leki do organizmu. Ile trwa terapia? Jakie są przeciwwskazania do jej wykonywania oraz jakie ma zastosowania? Wszystkie najważniejsze odpowiedzi na temat ultrafonoforezy znajdziesz w poniższym artykule.  

Fonoforeza – co to jest i na czym polega?

Fonoforeza to wprowadzenie do organizmu leku w formie żelu, kremu lub maści za pomocą ultradźwięków – zabieg przeprowadza się miejscowo. Przed rozpoczęciem pacjent musi odsłonić część ciała, na której będzie wykonywana terapia. Następnie specjalista oczyszcza obszar skórny, wysusza go i aplikuje żel zawierający lek, po którym porusza głowicą emitującą fale ultradźwiękowe.  Na sam koniec zabiegu rehabilitant ponownie oczyszcza i osusza skórę – osoba leczona nie powinna robić tego sama. 

Fonoterapię przedstawić można jako fale akustyczne, które są niesłyszalne dla ludzkiego ucha. Dzięki częstotliwości – mieszczącej się w zakresie od 1 do 3 MHz – mogą z łatwością przenikać przez tkanki ludzkiego ciała. W fonoforezie wykorzystywane są fale ciągłe lub impulsowe. Wywołane przez nie drgania powodują wahania ciśnienia w organizmie, co w skutku, ułatwia wchłanianie leku. Na szczególna uwagę zasługuje również efekt cieplny i fizykochemiczny. 

Leczące ultradźwięki. Rehabilitacja – ile trwa?

Fonoforeza trwa zwykle od 3 do 5 minut. Jest to wystarczający okres, aby wprowadzić lek w głąb tkanek. Średni czas zabiegu wynosi od 4 do 9 minut, natomiast długi – powyżej 10. 

Wskazania do zabiegu  

Wśród wskazań do fonoforezy wymienia się m.in.:

• stłuczenia, skręcenia, naciągnięcia, zwichnięcia, złamania; 
• krwiaki;
• nerwobóle;
• blizny;
• przewlekłe choroby reumatyczne, m.in. reumatoidalne zapalenie stawów;
• zespoły bólowe kręgosłupa i stawów;
• zwapnienie tkankowe;
• szczękościsk;
• halluksy; 
• bóle poamputacyjne;
• zespół bolesnego barku,
•  ostrogę kości piętowej;
• rwę kulszową,
•  przykurcz Dupuytrena; 
• łokieć tenisisty;
• zmiany zwyrodnieniowe stawów. 

Fonoforeza – jakie ma zalety? 

Terapia z zastosowaniem fonoforezy ma wiele zalet: 

• zmniejsza napięcie mięśni;
• działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie;
• poprawia ukrwienie tkanek miękkich;
• przyspiesza wchłanianie tkankowe;
• naprawia i regeneruje uszkodzone tkanki miękkie oraz tkankę kostną,
•  hamuje działanie układu współczulnego; 
• zwiększa rozciągliwość tkanki łącznej,
•  przyspiesza gojenie ran.

Przeciwwskazania do zabiegu fonoforezy

Przeciwwskazania do zabiegu fonoforezy obejmują:

• nowotwory aktywne i stany po ich usunięciu;
• ostry stan zapalny i gorączka;
• ciężkie choroby serca i układu krążenia;
• nerwobóle niewyjaśnionego pochodzenia;
• ciąża;
• choroby urologiczne i nefrologiczne;
• czynną gruźlicę płuc;
• krwawienie z przewodu pokarmowego,
• padaczkę;
• nerwicę; 
• znamiona na skórze;
• skazę krwotoczną i zaburzenia krzepnięcia krwi;
• niezakończony wzrost kości.
• rentgenoterapię;
• zakażenia ogólnoustrojowe;
• implanty metalowe;
• uczulenie na lek. 

Z jakimi lekami wykonuje się fonoforezę?

Dzięki zastosowaniu fonoforezy lek wnika do organizmu poprzez skórę. Omija przewód pokarmowy, więc nie spotyka na swojej drodze bariery w postaci błony śluzowej żołądka, dwunastnicy czy enzymów trawiennych. W przypadku takiego leczenia, zastosowany preparat musi przewodzić fale ultradźwiękowe, dlatego lek znajduje się w środku sprzęgającym – żel, maść lub krem. 

Najczęściej wybieranymi środkami leczniczymi są:

– niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) np. Opokan, Ketonal, Diclac, Ibuprofen;

– substancje zmiękczające i rozciągające bliznę np. Cepan, Contractubex; 

– środek na stłuczenia, zmniejszające krwiaki np. Lioton 1000, Heparyna.

Fonoforeza, ultradźwięki, fizykoterapia… – o czym należy pamiętać?

1. Nie stosuj zabiegu bezpośrednio na rdzeń kręgowy, okolicę serca, płuc i narządów rozrodczych.
2. Po zabiegu mogą pojawić się bóle i zawroty głowy oraz uczucie senności.
3. Przerwij terapię jeśli po zabiegu pojawiają się lub zaostrzą dolegliwości bólowe i koniecznie skonsultuj się z lekarzem.